«  ^  @

.:: GALERIA ::.
.:: RÓŻNE, RÓŻNISTE ::.
.:: ARCHIWUM STATYSTYK ::.
.:: STRONA KRZYSZTOFA ::.
.:: O STRONIE ::.

..:: Linia kolejowa 406: Szczecin Główny - Trzebież Szczeciński ::..
Historia

Szczecin GolęcinoPoczątek...

Powstanie kolei żelaznych w grodzie Gryfa zostało zapoczątkowane w latach 40-tych XIX wieku (w 1843 r. uruchomiono linię Berlin - Szczecin, natomiast w 1848 r. Szczecin - Poznań). Od tego czasu linie kolejowe zaczęły się systematycznie rozrastać.

W roku 1898 rozpoczęto budowę obwodowej linii kolejowej Szczecin - Police - Jasienica. Pierwszy odcinek tej linii, liczący 11 km, uruchomiono 15 marca 1898 roku do obecnej stacji Szczecin Drzetowo. Siedem miesięcy później, 1 października 1898 r., wybudowano kolejny odcinek długości 13 kilometrów do miejscowości Police. Linia, która liczyła 24 kilometry, została ponownie wydłużona o odcinek 5 kilometrów i oddana do użytku w dniu 15.10.1898 roku do wsi Jasienica. W ten oto sposób, w ciągu równych 7 miesięcy, wybudowano jednotorową, obwodową linię kolejową Szczecina, liczącą 29 kilometrów.

Niszczejąca wieża wodna w TrzebieżyGłównym zadaniem linii była turystyka. Wysokie wzniesienia Wzgórz Warszewskich, które tworzyły niesamowity klimat, liczne lasy, do których można było wybrać się na grzyby, oraz sąsiadujące z linią osiedla były głównymi walorami. Ponieważ brakowało dojazdu koleją do Zalewu Szczecińskiego, na początku XX wieku dokonano przedłużenia linii do Trzebieża Szczecińskiego. W dniu 15 marca 1910 roku linia została wydłużona o kolejne 8 kilometrów, dzięki czemu mieszkańcy Szczecina i okolic mogli dojechać pociągiem nad zalew. W następnych latach linia nie odgrywała wyłącznie roli turystycznej, ale także stanowiła dojazd dla wielu osób do pobliskich fabryk, między innymi Fabryki Papieru w Skolwinie (Schlesiche Sulfit-Cellulose Fabrik Feldmühle), a także do fabryki benzyny syntetycznej (Hydrierwerke Pölitz, z której po ostatniej wojnie pozostały tylko ruiny).

Linia początkowo była obsługiwana górskimi parowozami, ze względu na swój zróżnicowany profil podłużny (największy podjazd na linii, na odcinku Szczecin Gocław (Towarowy) - Szczecin Golęcino wynosi 12,67 ‰). W latach 60-tych, po zakupie przez PKP wagonów motorowych typu SN61, te właśnie pojazdy wyjechały na linię.


Zakłady chemiczne i elektryfikacja

Pierwszy pociąg elektrycznyW roku 1969 pomiędzy Policami a Jasienicą powstał wielki kombinat chemiczny (dziś nazywający się "Zakłady Chemiczne Police S.A."). Oznaczało to dla linii zwiększenie przewozów towarowych.

W latach 80-tych, podczas modernizacji i elektryfikacji linii Wrocław - Zielona Góra - Kostrzyn - Szczecin (tzw. Magistrala Nadodrzańska), zelektryfikowano także linię Szczecin - Trzebież. W dniu 23.12.1982 r. zakończono elektryfikację linii do Trzebieży, natomiast niecały tydzień później, 29.12.1982 r. został zorganizowany inauguracyjny przejazd pierwszego pociągu elektrycznego na odcinku Szczecin Niebuszewo - Trzebież Szczeciński. Skład EN57 prowadzony przez jednostkę o nr 1426 wyjechał o wczesnych godzinach porannych ze stacji Szczecin Główny, gdzie następnie na stacji Szczecin Niebuszewo uroczysto przecięto wstęgę i udano się do Trzebieży. Od tego czasu jednostki EZT EN57 na stałe zapisały się w historii linii w planowej obsłudze pociągów pasażerskich.


Przewozy maleją...

Wykolejone wagony na stacji Szczecin Niebuszewo, 2003 r.Dalsze dzieje linii przedstawiają się bardzo smutno. W roku 1994 pociągi pasażerskie kursowały z częstotliwością co godzinę (około 20 par dziennie), natomiast w roku 1998 pozostało zaledwie 12 par. Z roku na rok ilość pociągów pasażerskich, jak i samych pasażerów systematycznie malała. W roku 2001 pozostało tylko 6 par pociągów, kursujących mniej więcej w godzinach szczytu przewozowego. Główną przyczyną upadku linii było uruchomienie komunikacji miejskiej (linie autobusowe 101, 107 oraz F), która obsługuje niedawno zbudowane duże osiedla w Policach, umożliwiając przy tym bardzo dobry dojazd do Zakładów Chemicznych oraz do Szczecina. Również linia samorządowa ("LS") kursująca pomiędzy Policami a Trzebieżą, przyczyniła się do zmniejszenia pasażerów w pociągach. Ilość pociągów towarowych także zaczęła maleć, ale nie aż tak drastycznie jak w przypadku przewozów pasażerskich i w 2010 roku kursowało ok. 15 par pociągów towarowych, z czego połowa stanowiły pociągi wożące różnego rodzaju materiały, surowce i wyroby z/do Zakładów Chemicznych Police.

W latach 2000-2002 przewozy pasażerskie były kilkukrotnie zagrożone całkowitym zawieszeniem. Ostatecznie w dniu 30.09.2002 r. trasę Szczecin - Police - Trzebież pokonało ostatnie 6 par pociągów pasażerskich. Od tego czasu pozostały wyłącznie pociągi towarowe, stanowiące jedyne utrzymanie dla tej linii.

Po wstrzymaniu ruchu pociągów pasażerskich stan linii z roku na rok zaczął się pogarszać. Po wykolejeniu się kilku wagonów pociągu towarowego na stacji Szczecin Niebuszewo w lipcu 2003 roku, zamknięto tor nr 2 na odcinku Szczecin Niebuszewo (SN) - Szczecin Gocław Towarowy (SW). Na torze nr 1 ograniczono prędkość do 40 km/h wprowadzając także kilka ostrzeżeń stałych (WOS-ów).


Początki prywatyzacji

ET22 opuszcza st. Szczecin Glinki. Industrialne klimaty linii Na skutek zwiększenia przewozów towarowych dzięki wejściu na rynek kolejowy prywatnych przewoźników, udział przewożonych ładunków przez PKP Cargo malał z roku na rok na rzecz spółek CTL Logistics, czy Pol-Miedź Trans. W roku 2005 firma CTL Logistics przejęła operatora bocznicy kolejowej Zakładów Chemicznych Police "Kargo" w celu usprawnienia przepływu towarów w łańcuchu logistycznym. Dzięki temu powstała nowa spółka "CTL Kargo Sp. z o. o."

Otworzenie kolejowego rynku przewozu ładunków wpłynęło zdecydowanie na wzrost ruchu pociągów na linii. Wymusiło to na PKP Polskie Linie Kolejowe znalezienie funduszy w celu częściowego remontu linii. W roku 2006 rozpoczęto remont toru nr 2 na odcinku Police - Szczecin Niebuszewo. Dzięki temu przywrócono na części linii ruch dwutorowy, natomiast na wyremontowanym odcinku podniesiono prędkość szlakową do 80 km/h (dla autobusów szynowych). Rok później, na skutek złego stanu technicznego zamknięto tor nr 1 na odcinku Szczecin Niebuszewo - Szczecin Gocław Towarowy.


Reaktywacja przewozów pasażerskich?

W rozkładzie jazdy 2007/2008 pojawiły się pierwsze pociągi pasażerskie po 6-letniej przerwie. Zakładano kursowanie 3 par pociągów relacji Szczecin Główny - Trzebież Szczeciński w okresie letnich wakacji w soboty i niedziele. Pociągi miały być skierowane przede wszystkim do turystów chcących wybrać się na trzebieską plażę. Niestety brak dofinansowania do przewozów pasażerskich przez burmistrza Polic, wstrzymało wszelkie działania władz kolei w celu przywrócenia pociągów osobowych.


Kryzys gospodarczy

Wraz z nadejściem globalnego kryzysu gospodarczego na przełomie lat 2008/2009 zaczęły maleć przewozy ładunków na linii "trzebieskiej" jak i na całej sieci kolejowej. PKP Polskie Linie Kolejowe postanowiły wprowadzić oszczędności poprzez czasowe zamknięcie posterunków ruchu. Od 13 czerwca 2009 r. w soboty, niedziele i święta w godzinach 15:00 - 19:00 zamykane były posterunki ruchu na stacjach Szczecin Skolwin oraz Police. W dniu 1 lipca ograniczenie zostało rozszerzone i objęło cała linię od stacji Szczecin Turzyn. Od 1 stycznia 2010 r. funkcjonowanie posterunków ruchu we wszystkie dni tygodnia na odcinku Szczecin Turzyn - Trzebież Szczeciński ograniczono do godzin 6:00 - 22:00.


Przeminęło z wiatrem

Pociag towarowy mija teren budowy węzła drogowego Łękno Po roku 2010 na linii działo się niewiele. Praktycznie brak jakichkolwiek inwestycji nie dawało szans na przywrócenie ruchu pasażerskiego. Na linii jednorazowo pojawiały się wynajęte pociągi specjalne przez lokalne organizacje czy ugrupowania polityczne. Ponadto na linię "wróciły" parowozy na pociagach turystycznych (jednorazowe przejazdy w roku), głównie organizowanych w ramach projektu "Turkol", ale też na pociągach nadzwyczajnych z Niemiec.

Ponadto zostały wprowadzone zmiany:
• na stacji Szczecin Gocław (okręg SW) na przełomie roku 2011/2012 wymieniono sygnalizację kształtową na świetlną. Na drugiej głowicy stacji taką zmianę wprowadzono dopiero w roku 2016, a nastawnia wykonawcza SW1 została odremontowana,
• w grudniu 2017 roku sygnalizacji kształtowej pozbyła się stacja Szczecin Glinki, która była ostatnią czynną stacją z sygnalizacją kształtową na terenie Szczecina,
• dwa lata później, z dniem 15 grudnia 2019 roku zapominamy o stacji Szczecin Glinki... Stacja oczywiście pozostaje nadal czynna, aczkolwiek pod nową nazwą - Szczecin Stołczyn. Zmianę nazwy dotknęło także przystanek Szczecin Żelechowo, otrzymując Szczecin Żelechowa,
• w roku 2014 zlikwidowano peron nieczynnego przystanku pasażerskiego Police Zakład,
• w 2018 roku rozpoczęto przebudowę węzła drogowego Łękno, co wymusza zmianę przebiegu linii kolejowej 406 w tym rejonie. Przy przystanku Szczecin Łękno wyburzono także dawny budynek dworca, zlokalizowany przy peronie 1 (w kierunku Polic).


Nowa nadzieja - Szczecińska Kolej Metropolitalna

Bardzo duży zwrot akcji pojawił się wraz z napływem funduszy unijnych, wspierających transport szynowy w Polsce. W roku 2013 ogłoszono przetarg na przygotowanie koncepcji i opracowania dla Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego, w tym studium wykonalności Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej. Dokumentacja była przygotowywana przez dwa lata, natomiast w roku 2016 SOM dokonał jej aktualizacji.

Przełomowym wydarzeniem było ogłoszenie informacji, że projekt Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej otrzyma aż 85% dofinansowania projektu z funduszy unijnych. Miesiąc później, w kwietniu 2018 roku PKP Polskie Linie Kolejowe ogłosiły przetarg m.in. na modernizację linii kolejowej nr 406. Udało się go rozstrzygnąć kilka miesięcy później, a prace budowlane ruszyły na początku 2019 roku. Firma Trakcja PRKIiI zadeklarowała wykonanie wszystkich robót w ciągu 25 miesięcy.

Projekt SKM na linii 406 obejmuje pełną modernizację szlaków kolejowych na odcinku Szczecin Główny - Police, modernizację istniejących przystanków pasażerskich oraz budowę dodatkowych przystanków (nazwy robocze): Szczecin Cmentarz Centralny (ul. Ku Słońcu), Szczecin Niemierzyn (ul. Arkońska), Szczecin Stołczyn Północny (ul. Nad Odrą), Szczecin Skolwin Północny (ul. Artyleryjska) i Police Dąbrówka (ul. Piłsudskiego). Niestety, w ramach I etapu nie planuje się budowy łącznika do największego osiedla w Policach - Chemik. Obsługą nie będą objęte także Zakłady Chemiczne Police. Należy pamiętać, że obecnie nie planuje się przywrócenia ruchu dla pociągów pasażerskich na odcinku Police - Trzebież Szczeciński.



Linia kolejowa do portu morskiego w Policach

W dniu 2 października 2024 roku PKP Polskie Linie Kolejowe ogłosiły przetarg na: "Wykonanie robót budowlanych w ramach zadania pn. "Rozbudowa infrastruktury kolejowej linii kolejowej nr 406 oraz budowa węzła/bocznicy kolejowej "Port Police" wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną w ramach budowy linii kolejowej nr 437 do Portu Morskiego Police realizowanego w ramach projektu pn. "Utworzenie kolejowego dostępu do Portu Morskiego w Policach"".

I choć nazwa zadania jest długa, to zamawiający planuje budowę linii kolejowej o długości 2,295 kilometra, która bieg będzie rozpoczynać na stacji w Policach (linia ma zostać wpięta w tor nr 1 w Policach, który przechodzi przy budynku dworca). Zelektryfikowany, jednotorowy szlak linii 437 ma połączyć nową stację "Port Police" (lub "Port Morski Police"), na której mają powstać 4 tory główne dodatkowe (w tym 2 zelektryfikowane) o długości użytkowej od 780 do 940 metrów. Za stacją mają zostać wybudowane 3 tory boczne (nr 30-32), o długości użytkowej 540-600 metrów, zlokalizowane równolegle do istniejącego portu i oddalone od nabrzeża o około 200 metrów. W projekcie ujęto także tor łączący stację "Port Police" z grupą torów ładunkowych (vis-a-vis nabrzeża; tor nr 20), tor wyciągowy (nr 21) oraz szereg torów ochronnych (tzw. "żeberek"). Stacja oraz tory boczne mają być sterowane z nowej nastawni, umiejscowionej na głowicy wjazdowej na grupę torów ładunkowych (obok torów 20 i 21). Zamawiający planuje wykonanie prac w okresie 31 miesięcy od dnia podpisania umowy.

Szczegółowe informacje można znaleźć na podstronie Linia kolejowa 437: Police - Port Police.



Tekst: Marek Pawlukowicz & Robert Łubiński
Aktualizacja: 03.10.2024

© Mareczek 2001 - 2025

Wykorzystywanie i publikowanie materiałów znajdujących sie na tej stronie bez uzyskania zgody autora jest zabronione.

Ten serwis używa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przeglądarki oznacza zgodę na to).